Tasarım ve Programlama - GAP İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Koordinatörlüğü Ercan YİĞİT

• Anasayfa
• Sağlık

SAĞLIK

GAP'ın entegre bir proje olarak faaliyetlerinin şekillendirilmesiyle GAP Bölgesi'ndeki sağlık hizmetleri önemli ölçüde yaygınlaşmakta ve sağlık hizmetlerinin kalitesinin yükseltilmesi için Sağlık Bakanlığı koordinasyonunda sektörlerarası işbirliğini de içeren çalışmalar sürdürülmektedir.

Sağlık Bakanlığı, uzun yıllar ülke genelinde olduğu gibi GAP Bölgesi'nde de sağlık düzeyini ve buna bağlı olarak kişilerin yaşam kalitesini yükseltmek amacıyla rutin hizmetlerin yanısıra, bir dizi proje yürütmüştür. Bu projeler; İshalli Hastalıkların Kontrolü, Akut Solunum Yolu Enfeksiyonlarının Kontrolü, Ulusal Sıtma Kontrolü, Anne Sütünün Teşviki / Bebek Dostu Hastaneler, Fenilketonüri Taraması, İyot Yetersizliği Hastalıkları ve Tuzun İyotlanması, Güvenli Annelik ve Bilgi-Eğitim-İletişim, Aile Sağlığı Hizmetlerinin Geliştirilmesi projeleridir. Bu projelerin programa dönüştürülerek hizmette sürdürülebilirliğin sağlanması için sektörler arası işbirliği ve toplum katılımını artıran hizmet modelleriyle çalışmalar yürütülmektedir.

Son yıllarda, özellikle GAP Eylem Planıları uygulamaları sonucunda sağlık alanında fiziki ve beşeri altyapı önemli ölçüde geliştirilmiş, koruyucu ve birinci basamak sağlık hizmetleri güçlendirilmiştir.

Yatak sayısının artırılmasıyla birlikte hastanelerde 1-3 kişilik nitelikli oda sistemine geçilmiş, sağlık hizmetlerinin sunumu yaygınlaştırılmış ve kalitesi yükseltilmiş; buna bağlı olarak temel sağlık göstergelerinde son derece önemli iyileşmeler kaydedilmiştir.

Bölge’de 2007 yılında 96 hastane ve toplam 9.980 yatak mevcut iken, 2018 yılında hastane sayısı 130’a, yatak sayısı 20.541’e yükselmiştir. Bu yıllar itibarıyla ülke genelinde hastane sayısındaki artış %20,3 , yatak sayısındaki artış %43,1 olarak gerçekleşirken GAP Bölgesi’ndeki artış oranı sırasıyla %35,4 ve %105,8 olmuştur.

• On bin kişiye düşen hasta yatağı sayısı 2007 yılında 13,9 iken 2018 yılında 23,2’ye yükselmiş, plan hedefi yakalanmıştır. 
• Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Siirt ve Şırnak illerine birer adet,Gaziantep iline 4 adet ve Şanlıurfa iline 3 adet ADSM yapılmıştır.
• 2007 yılında 2.916 olan uzman hekim sayısı 2018’de 5.513’e ulaşmıştır.
• Anne ölüm oranı 2008 yılında yüz binde 38,9 iken, 2018 yılında yüz binde 18’e gerilemiştir.
• Bebek ölüm oranı 2009 yılında binde 17,5 iken 2018 yılında binde 12,9’a düşmüştür.

Sağlık hizmetlerinde ihtiyaç duyulan mobil araçlar hızla temin edilmiş, aile sağlığı merkezleri, sağlık ocakları ve Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezleri (KETEM) kurulmuş, sağlık personelinin ve vatandaşların sağlık bilincini geliştirmeye yönelik eğitimler verilmiş, böylece koruyucu ve birinci basamak sağlık hizmetleri güçlendirilmiştir.

Koruyucu ve birinci basamak sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi amacıyla ülke genelinde uygulanan a) Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı 2010-2014, b) Türkiye Diyabeti Önleme ve Kontrol Programı ve c) Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı çerçevesinde GAP illerindeki çalışmalar şunlardır:

• Her ilde halk sağlığı müdürlüğü bünyesinde “obezite birimleri” oluşturulmuştur.
• İl Hıfzıssıhha Kurulu bünyesinde “Yeterli ve Dengeli Beslenme ve Hareketli Yaşam Kurulu” oluşturulmuştur.
• Okul kantini çalışanlarının eğitimi konusu kapsamında kantin çalışanlarına sağlıklı beslenme, yeterli ve dengeli beslenme, gıda hijyeni ve kişisel hijyen, gıda saklama koşulları konularında eğitimler verilmiştir.
• Kamu kurum ve kuruluşlarına masa başı egzersizleri konusunda eğitimler verilmiştir. Bu eğitimlerde kamu çalışanlarının beden kitle indeksi tespiti yapılmıştır.
• 10 Mayıs “Sağlık için Hareket Et Günü” ve 22 Mayıs “Avrupa Obezite Günü” kapsamında il halk sağlığı müdürlükleri tarafından il genelinde obezite stantları kurulmuştur.
• Şehirlerde muhtelif yerlerinde afişlerle farkındalık çalışmaları yürütülmüştür.

GAP Bölgesi’nde aile hekimliği uygulamasına önce Adıyaman ilinde 25.12.2006 tarihinde geçilmiş, 13.12.2010 tarihi itibarıyla GAP illeri de dahil olmak üzere ülke genelinde aile hekimliği uygulaması yaygınlaştırılmıştır.

Aile planlaması, gebe, bebek, loğusa ve çocuk izlemleri, bulaşıcı hastalıkların önlenmesi amacıyla aşılama hizmetleri gibi aile hekimleri tarafından sunulan koruyucu sağlık hizmetlerinin, güvene dayalı olarak kurulan bu hasta-hekim ilişkisi çerçevesinde daha kapsamlı ve sürekli olması sağlanmıştır. Yerleşim yeri ayrımı yapılmaksızın bölgenin nüfus, coğrafi, iklim ve ulaşım şartları ile vatandaşların sağlık hizmeti kullanım alışkanlıkları göz önünde bulundurulması suretiyle sağlık hizmeti ihtiyacı değerlendirilerek aile hekimi ve aile sağlığı elemanlarının hizmet verdikleri aile sağlığı merkezleri oluşturulmuştur.