Tasarım ve Programlama - GAP İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Koordinatörlüğü Ercan YİĞİT

• Anasayfa
• GAP Bölgesinde Halk Sağlığı Okur Yazarlığı Projesi

“GAP Bölgesinde Halk Sağlığı Okur-Yazarlığı” Projesi 2014-2016 döneminde uygulanmıştır.

Gerekçe: 

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde özellikle 25 yaş üstü her dört kadından üçü okuma-yazma bilmemektedir. Bu nedenle gerek kendilerinin gerekse ailelerinin sağlığını korumak için neler yapmaları gerektiğini bilmemekte, böylece hastalıklar artmakta ve sağlık hizmetlerinin maliyeti de yükselmektedir. Kadınların özellikle anne-çocuk sağlığı, bulaşıcı hastalıklar, tarım ve hayvancılıkla ilişkili hastalıkların nedenlerini ve nasıl korunacaklarını öğrenmeleri hastalık yükünün önemli bir kısmını azaltacaktır. Ayrıca, GAP’la birlikte toplumun büyük kısmı tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır. Dünyada tarım, erken ölüm ve hastalıkların sık görülmesi nedeniyle en tehlikeli iş kollarından biri olarak tanımlanmaktadır. Dünyanın en büyük entegre projelerinden biri olan GAP’ın yürütüldüğü bu bölgede, gerek tarımsal üretimin niteliğini iyileştirmek gerekse elde edilecek kazanımı artırmak amacıyla tarımda çalışanların sağlık düzeyini yükseltmek öncelikli adımlardan biridir. Gerek toplumda erken ölüm ve hastalıkları önlemek, gerekse okuma-yazma bilme oranını artıracak kapsamlı ve her ortamda erişilebilir bir modülün hazırlanması ve kullanımının sağlanması Bölgenin sağlık ve eğitim göstergelerinin iyileşmesine büyük yarar sağlayacaktır. 

Mevcut Durum:

Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması başta olmak üzere farklı araştırmalarda sağlık ve eğitim göstergeleri en düşük bölgedir. Yapılan araştırmalar sağlık sorunlarının temelinde bilgi eksikliği olduğunu göstermektedir. Sağlık bilgisinin üretim biçimi ve yaşam koşullarına uygun olması temel ilkedir. Halen kullanılmakta olan okuma-yazma modülü halk sağlığı okur-yazarlığını (Toplumda sık görülen hastalıkları ve sağlık sorunlarını önleme odaklı) geliştirecek düzeyde değildir. Ayrıca öğretmen olmaksızın kullanımı mümkün değildir. GAP Bölgesinde gerek sağlık insan gücü gerekse eğitim insan gücü beklenenin çok altındadır. Bu nedenle toplumsal gelişme için farklı araçların geliştirilmesi gerekmektedir.

Amaç: 

Bir toplumda erken ölüm ve hastalıkları önlemenin yolu, kişilere hastalanmalarına neden olan faktörleri ve bu faktörlerin nasıl ortadan kaldırılacağını öğretmektir. Dünyada olduğu gibi  ülkemizde de en çok hastalananlar düşük öğrenim düzeyindeki kişilerdir. Bu çalışmada Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde hastalıkların ve erken ölümlerin nedenlerini ortadan kaldırmak için basit önlemlerin ele alındığı, yazılı ve görsel bir okuma-yazma modülü geliştirmek amaçlanmıştır. Böylece kadınlar okuma-yazma öğrenirken sağlıklarını nasıl koruyacaklarını ve sağlık bilgisine nasıl erişeceklerini öğrenecekler, ayrıca okuma-yazma kurslarında kendilerinin ve ailelerinin sağlığını koruyucu yöntemleri öğrenecekleri için kurslara ve benzer etkinliklere katılımları da yükselecektir. Önerilen projenin diğer bir amacı da, proje kapsamında ortaya çıkacak eğitim modülünün, Milli Eğitim Bakanlığı’nın, kırsal yerleşim alanlarında yetişkinlere yönelik düzenlediği okuma-yazma kurslarının müfredatına girecek tekrarlanabilir bir okuma-yazma modülü geliştirmektir.

Hedef Grup:

Bölgenin tamamını içeren bir çalışma biçimidir. Bu nedenle; proje çocuk, kadın, yaşlı ve erkekleri hedeflemektedir. Proje tamamlandığında sağlık sektörü başta olmak üzere, sağlıkla ilgili tüm sektörlerin müdahale stratejilerinin geliştirilmesi açısından etkileneceği düşünülmektedir. 

Hedefler: 

Projenin nihai hedefi, GAP Bölgesi’nde erken ölüm ve hastalıkların önlenmesine katkı sağlamaktır. Bu nedenle;

• Geliştirilen modülü toplum merkezi, okul, cami gibi farklı ortamlarda uygulanmasının sağlanmasıdır.

Kapsam: 

Bu çalışma kapsamlı bir düzeyde; sağlığı; fiziksel, ruhsal ve sosyal iyilik hali olarak ele alınıp, erken ölüm ve hastalıklar için risk faktörlerini ve korunma yollarını öğretecek şekilde hazırlanacak bir halk sağlığı okuma yazma modülü geliştirmesi açısından büyük yarar sağlayacaktır. 

Faaliyetler:

• Pilot çalışmalar sonucu yeniden gözden geçirilmesi, basımı ve dağıtımıdır.

Sonuç:

• Sağlık okur-yazarlığı modülü hazırlanmış,
• Eğitici eğitimleri yapılmış,
• Modül, GAP Bölgesi kapsamında bulunan ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşılmış,
• Yaygınlaştırma çalışmaları yapılmıştır.